REZULTATI ANKETE “KLJUČNE BARIJERE ZA FORMALNO POSLOVANJE“
Sekretarijat za razvoj preduzetništva, komunalne poslove i saobraćaj je spoveo anketu "Ključne barijere za formalno poslovanje" sa ciljem identifikacije ključnih barijera za formalno poslovanje u opštini Kotor. Aktivnost je sprovedena u skladu sa Startegijom zapošljavanja u opštini Kotor 2021-2024 i Akcionim planom za 2021. godinu. Anketa je bila anonimna i dostupna 10 dana online preko aplikacije Google forms na website-u Opštine i portalu Radio Kotora.
U tom periodu anketu su popunile osobe različitih starosnih grupa a najčešće pripadnici grupe od 36 do 45 godina starosti, u srazmjernoj zastupljenosti oba pola. Anketirane osobe su uglavnom zaposlene na neodređeno (51,6%), penzioneri (22,6%), zaposleni na određeno (12,9%). Procenat preduzetnika koji su popunili anketu je prilično nizak (12,9%). Tačnu definiciju "formalnog poslovanja" dalo je 73,5% ispitanika. Nažalost, 93,5% ispitanika odgovorilo je da uočava slučajeve neformalnog poslovanja, pri čemu su po njima najčešći oblici neformalnog poslovanja: isplaćivanje dijela zarade na ruke (41,4%), neregistracija biznisa (tzv.rad na crno) (20,7%) i korupcija (npr.u slučaju inspekcije, carine i sl.) (10,3%). Prema mišljenju ispitanika ključne barijere za formalno poslovanje su: visoki porezi , doprinosi i ostali nameti za biznise (67,7%), tolerancija nadležnih organa prema sivoj ekonomiji (izostanak strogih sankcija) (41,9%) i nizak nivo poreske kulture i neefikasna administracija (po 38,7%). Na prethodno pitanje, ispitanici su birali više ponuđenih odgovora.
Borbu protiv sive ekonomije podržava 93,5% ispitanika. Od lokalne samouprave ispitanici očekuju uglavnom sledeće vrste podrške: smanjenje opštinskih poreza taksi i nameta (29%), olakšice za početnike za prvu godinu oslovanja (22,6%), uvođenje linije za anonimnu prijavu nelojalne konkurencije i poslodavaca koji ne posluju po zakonu (16,1%), strožije sankcije i edukaciju i informisanje (po 6,5%). Na pitanje kako građani mogu doprinijeti smanjenju obima sive ekonomije u opštini, dobijeni su sledeći rezultati: nepristajanje na rad na crno prilikom zapošljavanja (46,7%), prijava nelojalne konkurencije i prijava ne izdavanja računa (po 16,7%) i prijava korupcije (10%). Najveća prednost formalnog poslovanja je po mišljenju ispitanika: povećanje budžetskih prihoda, a samim tim bolje javne usluge, kao i mogućnost apliciranja za programe podrške (po 22,6%), da su poslodavac i zaposleni zdravstveno i socijalno osigurani (19,4%), mogućnost apliciranja za kredite kod banki kao i bolja reputacija - imidž firme u poslovnom svijetu (po 12,9%). Posljedice sive ekonomije su po mišljenju ispitanika: zatvaranje firmi koje poštuju propise (35,5%), nelojalna konkurencija kao i manji budžet za zdravstvo, obrazovanje, kulturu itd. (po 16,1%), narušavanje prava radno angažovanih lica (12,9%) i smanjenje investicija (3,2%).
Po mišljenju ispitanika najperspektivnije djelatnosti u našoj opštini su: turizam i ugostiteljstvo (80,6%), trgovina i usluge (9,7%), poljoprivreda (6,5%) i IT sektor (3,2%). Ispitanici su bili zamoljeni da navedu tri najpozitivnije stvari vezane za poslovanje u našoj opštini. Neki od odgovora su: podrška ženskom preduzetništvu i podsticaji u poljoprivredi, kao i mjere pomoći u toku pandemije covid19, veliki broj turista koji posjećuju našu opštinu, pomorstvo, turizam, ugostiteljstvo, prirodno okruženje, istorijsko naslijeđe i kulturna baština, kao i strane investicije. Takođe, ispitanici su bili zamoljeni da unesu tri najnegativnije stvari kada je u pitanju poslovanje u našoj opštini. Odgovori su bili brojni, a najčešći su: siva ekonomija, nesankcionisanje rada na crno, nelojalna konkurencija, rodbinske veze, selektivno kažnjavanje, korupcija, komplikovana administracija, niske plate, nedovoljna obučenost zaposlenih, nedostatak kontrole, nemogućnost elektronske predaje zahtjeva, mali broj hotela, saobraćajne gužve, kao i higijena grada i zidina.
Rezultati ove ankete biće upotrebljeni prilikom izrade Akcionog plana zapošljavanja za 2022. godinu
